dinsdag 31 december 2013

India - 2013 uiteinde

Gurudware Bangla Singh Delhi
365 dagen per jaar
twee keer per dag
bereiden Sikhs hier gratis maaltijden
voor de duizenden tempelbezoekers.
 
Dat India op twee manieren voor mij dit jaar zou uitleiden - ja, het zat er natuurlijk in,  maar het was niet waar ik voor getekend had - het zij zo. Hier zijn de eerste foto-impressies van een land dat bij mij elke keer weer direct onder de huid gaat (met bacteriën en al).
Ik wens iedereen een voorspoedig 2014. En mezelf een darmkalmerend uiteinde.
 

De vijver bij Gurudwara Bangla Singh
 
Chandni Chowk Delhi
 
Chandni Chowk Delhi
 
Jama Masjid Delhi
 
Jama Masjid Delhi
  
Nawalgar (stof, stof en nog eens stof, maar fascinerend)
 
Bruiloft in Nawalgar
 
Nawalgar
Bruiloft in Nawalgar
Morgen meer. Wanneer mijn zuidelijk halfrond het houdt.
 





 

maandag 18 november 2013

Herinnering aan Dominic van Vree

In het land bij Eenum - op een T-splitsing - onder een boom staan de wandelschoenen van Dominic van Vree. Toen we er waren voer er net een trein voorbij. We dachten aan Maartje en aan de tekst van Brels Le Moribond:


Adieu ma femme, je t'aimais bien, tu sais.
Mais je prend le train pour le Bon Dieu.
Je prend le train qu'est avant le tien.
Mais on prend tous le train qu'on peut.

 

vrijdag 8 november 2013

Interview met Gerard Wiarda (Symfonieorkest De Harmonie) in DvhN

Volgend jaar bestaat de Harmonie 40 jaar. Dat viert het orkest met een Mozart - Salieri programma. Waaronder de gelijknamige kleine op Pushkin gebaseerde opera van Rimski Korsakov. Maar eerst nog de drie concerten met drie vrouwelijke componisten. Zie elders op deze blog.


Klein terzijde met betrekking tot de stand der zaken wat vrouwen- en pietenemancipatie aangaat: in de muziekwereld is de vrouwelijke componist nog altijd een zeldzaam fenomeen. Maar zo zeldzaam dat Het Guinness Muziekboek (onder redactie van Celia en Robert Dearling en  Brian Rust) bij de lijst, waarin Henriëtte Bosmans zich bevindt geen andere foto weet op te duikelen dan die van Willem Pijper: haar leermeester, dat lijkt me toch sterk. Hoewel het dan wel weer aardig zou zijn, dat wanneer je het in woord en geschrift over Zwarte Piet hebt, dat je dan altijd Sinterklaas afbeeldt, de baas van Zwarte Piet. Hoe Zwarte Piet er dan uitziet, dat laten we aan de verbeelding over. Veel spannender.  

 

maandag 4 november 2013

Bijzonder herfstconcert De Harmonie op 10, 15 en 16 november


Bijzonder inderdaad. Want het symfonie-orkest speelt werken van drie vrouwelijke componisten.


Jacqueline Reisel: Reisels Nigoen en Tatjnoe;


Henriëtte Renié (1875 - 1956): Concert voor harp en orkest;
 

Louise Farrenc (1804 - 1875) Symfonie nr. 2 in D groot.

Harpiste is: Emilie Bastens.

Muzikale leiding heeft al bijna veertig jaar: Gerard Wiarda.

Voor overige info zie affiche boven aan dit bericht.

 

maandag 21 oktober 2013

Foto-impressie van Fünf und ES

Een fotografische terugblik op de Uhraufführung van Fünf und ES, 3 oktober 2013, Tanzhaus, Düsseldorf. Muziek: David Graham; Libretto: Jo Willems; Regie: Frank Schulz; Muzikale leiding: Justine Wanat; Mutter Kluge en ES: Annette Bieker; Vater Kluge en Onkel Woland: Rolf A. Scheider; Celsius Kluge: Lea Sikau; Fahrenheit Kluge: Charlotte Stroink; Réamur Kluge: Magdalena Hopfenitz; Kelvin Kluge: Johanna Ebener- Holscher; Rankine Kluge: Justin Kucharski; Kostuums: Jan Kocman; Clara Schuman Kinderchor Düsseldorf; Producent: Theater Kontrapunkt. Foto's: R. Schwarz.

De zee

autorit met Onkel Woland
 
De tafel

Treinreis

ES 
Vliegen

De grot

Annette Bieker en
Rolf A. Scheider
als vader en moeder
op de ijsschots.

Onkel Woland foltert ES.

 
 
 
 
 
 
 
 
 

maandag 14 oktober 2013

Mozart en Salieri - team

In 2014 bestaat het symfonie-orkest De Harmonie 40 jaar. Op 12 en 13 april staat er daarom een lustrumprogramma gepland rondom Mozart en Salieri. Onder andere voert De Harmonie dan de korte opera Mozart en Salieri van Nikolaj Rimski Korsakov op. In concertante vorm. Op de bok vanzelfsprekend de oprichter van het orkest: Gerard Wiarda, de regie is in handen van Sybrand van der Werf. Ik ben gevraagd het Russischtalige libretto (Rimski Korsakov volgt vrij nauwgezet de tekst van het gelijknamige toneelstuk van Poesjkin) in het Nederlands te vertalen.

v.l.n.r. Tera van den Heuvel (producent); Pieter van Delden (repetitor);
Gerard Wiarda (muzikale directie); Sybrand van der Werf (regie);
Jo Willems (libretto); Joris Bos (geluidsregie).
Waf!

Het is alweer twee weken geleden dat een groot deel van het team bijeen was voor een maaltijd bij Gerard Wiarda en voor een eerste gezamenlijke verkenning. Voor wie al een kijkje wil nemen, hier beneden een oude Sovjetrussische uitvoering die mij vanaf het moment dat Mozart ten tonele komt (na elf minuten) kan bekoren.  
 

vrijdag 11 oktober 2013

Fünf und ES recensie Rheinische Post

 
Prachtige avond. De recensie zegt het allemaal. De overige voorstellingen waren  uitverkocht. Het Clara Schumann kinderkoor was werkelijk ongelooflijk goed.

 

donderdag 3 oktober 2013

Fünf und ES - vanavond première in Tanzhaus NRW Düsseldorf



Ik verheug me op de voorstelling. De kostumering van Jan Kocman, de muziek van David Graham, de regie van Frank Schulz en Annette Bieker. Maar vooral verheug ik me op de kinderen van de Clara Schumann Musikschule onder leiding van Justine Wanat. De kinderen zingen niet alleen en spelen, maar vormen ook sound-scape en decor. En zo benieuwd hoe mijn libretto werkt. Misschien zal een uur te kort blijken.  


http://www.duesseldorf-festival.de/event/funf-und-es-theater-kontra-punkt-4/

dinsdag 1 oktober 2013

All is giving - hail veul van alles

Wanneer je de Public Art Space - All is giving - (het oude postkantoor aan de Munnekeholm) binnenwandelt, dan werkt de expositie als een kamer waar 25 verschillende CD's spelen - tegelijk. Bepaald desoriërenterend. Ik telde meer dan veertig kunstenaars. Een besef van kwaliteit heerste zeker. Maar de onrust was hardnekkig. 

Ik pas een truc toe. Op twee velletjes papier aan een vogeldraadje gehangen staat de lijst met exposanten en de nummers van de corresponderende kunstwerken. Ik kies één werk, bekijk het, sluit de rest uit. Helaas, ik pis naast de pot. Zonder goede TomTom vind je in Beijum ook sommige huisnummers niet. Ik had het werk van Esther de Graaf uitgezocht, één van de initiatiefnemers van dit grootse project. Kan ik haar niet vinden! Nee, klopt niet. Hààr vond ik wel, achter de ontvangstbalie. Maar niet haar werk. Waar is nummer 16? Nummer vijftien volgt in All is giving nummer 18 t/m22. Ik ken de Graafs werk niet, dus kan ik het in de veelheid ook niet hérkennen.
Esther de Graaf's nr. 16

Eenmaal gevonden overviel me dan toch weer de spijt dat er zoveel in de ruimte hing, stond of zich aan mij opdrong. Het werk van de Graaf is erop gericht dat je er doorheen kunt kijken. Maar het effect in de Leidse buitenlucht - waar ze een eender bouwwerk heeft geëxposeerd -, is heel wat anders, dan hier. Hier struikelt je blik over een dikke tros veelkleurige kabels of een vermoeden van een kerktoren. Jammer, voor dit mooi en fragiel geconstrueerd - koepeltje, een filigrain lijnenspel dat op kruispunten bijeengehouden wordt met zwarte tape. Het vouwen en kneden zie je er nog duidelijk van af. Misschien niet af, maar wel goed zoals het is.
 

Wie wil er nou langer in kamer blijven, waarin zich  meerdere hoofdpersonages uit De Gebroeders Karamazov bevinden? Allemaal sterke karakters. Maar het resultaat is uiteindelijk louter kabaal. Na een dik kwartier stond ik buiten. Met de belofte terug te keren. Dan gewapend met oogkleppen. Ik kan nog tot 17 november.    

maandag 30 september 2013

Zaal vol verhaal

Rob Heiligers krijgt het in
Zaal vol verhaal aan de stok
met olifantenmannetjes, buiverds
en naaktlopers

Dat is nou alweer de zeventiende keer dat Henk Kraayenzank een kunstenaar uitnodigt om samen met hem te exposeren. 'Mijn werk komt daardoor voortdurend in een andere context te staan.' Bij Kraayenzanks De voorstad - die bij ons in de woonkamer hangt - is het wisselend daglicht al voldoende om dat te bewerkstelligen. Ik raak er niet op uitgekeken. 
Rob Heiligers exposeert evocatieve natuurfoto's die hij genomen heeft met zijn Samsung zo-en-zoveel smartphone. Niets is getruceerd. Bijna niet te geloven.
Bijzonder aan de expositie van Kraayenzank Heiligers is dat er een drie keer een kleine theatervoorstelling aan gekoppeld is. Afgelopen zondag was de tweede keer Zaal vol verhaal (Playback Theatre). Heiligers heeft niet veel nodig: een uit de Ardennen meegesleepte vuurplaats, een draagbaar geluidsdragertje voor een CD's én publiek. Zelf bijt Heiligers de spits af. HIj vertelt over zijn vrouw Rita Spijker. Haar nieuwe roman over de dood van haar ouders is verschenen. Afgelopen weekeinde stond een paginagroot artikel in het Dagblad van het Noorden. Ze schijnt zich nogal eens zorgen om van alles te maken. Heiligers vertelt hoe goed vogelen dan doet. Dan volgt een liedje via een draagbaartje van wijlen Diadeem (Marieken Jonkman en Jothea Brouwer). En voordat we er erg in hebben vliegen ons de buiverds, de olifantenmannetjes van café Mulder en Franse naaktlopers om de oren.  Een uur - genoeglijk en uitnodigend galeriebezoek. Wie Zaal vol verhaal nog wil meemaken heeft een laatste herkansing op 15 oktober tussen 13u en 17u aan de Visserstraat, nr. 40 Groningen.

Henk Kraayenzak en Rob Heiligers
(foto: Stef Steneker voor Groninger Gezindsbode)
 

vrijdag 27 september 2013

Nostalgie

Wanneer je net geen zestig bent en je bladert door oude foto-albums, dan is geen kruit gewassen tegen de venijnige beet van de nostalgiemuskiet. Een paar kiekjes van lang lang geleden: componisten en makkers Gerard Ammerlaan, Alan Laurillard; regisseur, acteur en vriend Ben Smit; Pandit Subroto Roy Chowdhury. En met maatjes Laurens Smit Duyzentkunst en Geert Jan Herder. Deze laatste foto is genomen in 1998, nadat we Jan Ludmoer met vrouw, kind en kegel zijn huis uitgezet hebben op het P-pleintje (Garnwerd). Ludmoer smeet zijn geld even hard de deur uit als het binnen kwam. Aan coke, hoeren, kauwgum.




 
 
 

woensdag 25 september 2013

Repetitiefoto's van Fünf und ES; première 3 oktober 2013; 18u in het Tanzhaus Düsseldorf

 
Theater Kontra-Punkt start het nieuwe theaterseizoen met de oeruitvoering van Fünf und ES (muziek: David Graham, tekst van mij, regie: Frank Schulz) tijdens het Düsseldorf Festival. Wat in elk geval al vaststaat is dat Jan Kocman, kostuumontwerper uit Bratislava, zichzelf weer eens heeft overtroffen. Annette Bieker, die de rol van moeder en ES speelt, bericht dat de repetities geweldig lopen. De voorstelling belooft een gebeurtenis te worden: kinderen vormen niet alleen het koor, maar ook de soundscape en het decor van dit gothic sprookje van Edith Nesbit. Een beetje bizar voor mij om de productie op een dergelijk grote afstand te moeten volgen. Bij het afleveren van het libretto voor Fünf und ES was loslaten werkelijk loslaten. Ik verheug me op de première. Vandaar meteen door naar Salzburg. Niet alleen voor cultuur, ook voor de bergen van de Pinzgau.

De bijgevoegde repetitiefoto's zijn van Nils Vieten, fotograaf van het Düsseldorf Festival.







Jan Kocman
 

maandag 16 september 2013

Leestafel 8

Gita Mehta

Mijn leestafelnotities zijn zo infrequent, dat ik er soms aan twijfel of ik wel mee door moet gaan. Vooral in weken zoals voorafgaand. Twee aanvragen bij het Fonds voor de Podiumkunsten nemen je bijna volledig in beslag. Daar tussendoor prop ik dan een proefvertaling van het Russischtalige libretto van Rimski-Korsakov's kleine opera Mozart en Salieri. De Harmonie van Gerard Wiarda bestaat 40 jaar en dat lustrum gaan ze vieren o.a. met een uitvoering van die opera. Regie Sybrand van der Werf, voorstellingen 13 en 14 april 2014. Ik mag het libretto vertalen. En dan zijn er altijd kleinere en grotere zaken die de aandacht vragen. Met als grote schat: minimaal een uur per dag voor mijn roman.  


Tijdgebrek dus. Ik beperk ik me tot twee auteurs: Gita Mehta (Delhi, 1943) en Salman Rushdie (Bombay, 1947). Ten eerste omdat ik eind dit jaar een tocht door Rajasthan maak. Ten tweede omdat de levens van beide auteurs elkaar diep raken. Mehta en Rushdie hebben veel met elkaar te maken gehad, omdat Mehta de vrouw is van Sonny Mehta, de baas van Alfred Knopf, bij wie lange tijd Rushdie's romans verschenen.
Beide schrijvers laten op een bijzondere manier reële geschiedenis een hoofdrol spelen in hun werk. Beiden volgens het adagium van Henry James (toen hij The Aspern Papers uitgaf): geschiedenis in een roman moet 'visible' en 'visitable' zijn. Rushdie doet dat meestal op zijn bekende magisch-realistische manier, Mehta volgt de geschiedenis meer als een historica. Dat laatste is overigens ook het geval bij Joseph Anton van Rushdie. Joseph Anton is niet echt een autobiografie, want in de derde persoon geschreven. Rushdie legt waarom uit. Soms weet je daardoor helaas niet meteen wie de 'he' is: Rushdie of de mannelijke persoon met wie hij op dat moment in contact is.

Raak je in het boek niet geïrriteerd door het praalhansen van Rushdie (ja, Bono is God en Rushdie zit aan diens rechterhand), dan is het vanwege twee aspecten een uiterst belangrijk werk. Ten eerste omdat het een schrijnend inzicht geeft, in wat er met je gebeurt, wanneer er een fatwah over je wordt uitgesproken en de hele wereld valt over je heen; ten tweede omdat Rushdie een helder inzicht geeft in zijn schrijverschap en vooral: hoe hij The Satanic Verses heeft opgezet, waarom hij dat boek geschreven heeft, zoals hij het geschreven heeft. Maar het is toch vooral het onthutsend gegeven, hoe weinig de meeste politici eraan gelegen is om - wanneer puntje bij paaltje komt - op te komen voor waar zij de mond zo vol van hebben: vrije meningsuiting en bescherming van personen die daar gebruik van maken. Rushdie's persoonlijke geschiedenis is - op dat gepronk na - pijnlijk 'visible' en 'visitable.'



Dat is zeer zeker ook het geval met Raj van Mehta. Vooral de eerste drie honderd pagina's. De roman beschrijft zonder moraliserend te worden de lamlendigheid van de meer dan 500 Indiase koningshuizen gedurende de vijftig jaar voorafgaand aan de onafhankelijkheid. Het boek volgt de levensgeschiedenis van Jaya, een prinses uit het huis van Balmer (Rajasthan). Op dertienjarige leeftijd wordt het meisje uitgehuwelijkt aan het huis van Sirpur (Oost-India). Op een ingenieuze manier weet Mehta de uiterst moeilijke positie van prinses Jaya en haar persoonlijke beweegredenen te verweven met de aldoor groter wordende kloof tussen de Indiase adel enerzijds en de Britten en de vrijheidsbeweging anderzijds. In de laatste honderd pagina's krijgt de geschiedenis zelf de overhand. De lezer blijft achter met het gevoel dat het persoonlijke verhaal van Jaya te zeer afgeraffeld wordt. Van de andere kant, Mehta heeft de stukken zo zorgvuldig op het schaakbord gezet, dat je de partij zelf kunt uitspelen. Alleen, er is geen winnaar.