Gaétan Soucy à La librairie des halles - Niort door Centredulivre
Gaétan Soucy had - toen hij op 9 juli aan een hartinfarct stierf - al tien jaar geen roman meer uitgebracht. Maar La fille qui aimait trop les allumettes (1998) zorgde ervoor dat iedereen die dit kleine werk gelezen had op de uitkijk stond naar een nieuwe roman van deze schrijver uit Québec. Zijn literair oeuvre is niet groot. Vergelijkbaar met een schrijver als Juan Rulfo. Rulfo heeft volgens mijn weten maar twee werkjes geschreven (Pedro Páramo en El llana en llamas). Soucy heeft twee romans meer geschreven. En net als Rulfo heeft hij me niet meer losgelaten na dat bizarre taalavontuur over een meisje van dertien ergens in de bossen van Québec, dat haar despoot van een vader moet begraven. De vader heeft zich verhangen. De vergelijking met Pedro Páramo gaat verder op, omdat in de roman van Rulfo het hoofdpersonage - de roman is in de ik-vorm geschreven - doodleuk rond pagina 50 sterft. Zo komt het meisje in La fille qui aimait trop les allumettes er pas laat achter dat zij een meisje is.
In Le devoir verklaart Soucy: 'Ik wil obsederen, een lezer omver gooien met een maximum aan dichtheid en effectiviteit.' Daarin is Soucy bij La fille etc. volledig geslaagd. En niet alleen bij mij, getuige het feit dat deze kleine roman hem Le prix Ringuet en Le prix du Grand Public du Salon du Livre de Montréal-La Presse bezorgde!
La fille etc is een ineen geperst verhaal over twee kinderen (tweelingen?), waarvan het ene in gevangenschap leeft - als een beest geketend in de stal - en het andere alle opdrachten van vader stipt uitvoert. Het meisje dat nog niet weet dat ze een meisje is groeit op ver van de door ons gekende wereld. Haar manier om de wereld te duiden is een ontdekkingsreis op zich. In dat duiden mengen zich schuldgevoel, het verlangen naar vergiffenis en de druk van een duistere godsdienst. Dat allemaal gevat in een kindertaal die kraakt van ouderdom, maar om de zoveel zinnen vlam vat. In het al eerder geciteerde interview in Le Devoir betoogt Soucy dat hij een gek is, die denkt dat een groot literair werk hem zal redden. 'Wanneer ik niet meer schrijf, zou het fijn zijn dat ik met één klap sterf.'
Onlangs kondigde Soucy nog aan bij monde van Dany Laferrière (Haitiaans/Canadees auteur; 1985 Comment faire l'amour avec un nègre sans se fatiguer) dat hij weer aan een roman bezig was. Soucy was verbaasd dat men zich hem nog herinnerde. Maar hoe kun je die koortsachtige taal van La fille etc. ooit vergeten, wanneer je er eenmaal door gegrepen bent?