vrijdag 30 oktober 2015

Kwansuis, zeldertocht en Tytgat


Literatuur is er ook om mee te spelen. Ik lees De komst van Joachim Stiller (1961) van Hubert Lampo (1920-2006). Binnen een paar pagina's struikel ik over woorden en namen die ik niet ken. Nog geen twintig jaar geleden rukte ik dan de bibliotheek uit zijn voegen voor de Winkler Prins, nu tik ik twee maal liefkozend op mijn OPO en de parate weetjes vliegen over het scherm. 

Kwansuis betekent zoveel als quasi, doende alsof, is verouderd Nederlands-Vlaams maar komt nog voor in het Afrikaans (konsuis). 

Edgard Tytgat - Een dramatisch gebeuren (1953)

Edgard Tytgat (1879-1957) was een expressionistisch Brussels schilder, wiens werk mij - ik heb het vluchtig bekeken - aan Gauguin, Munch en aan Werkman (de vormen van de figuren) doet denken.
Zeldertocht is één van die weinige woorden die google niet vindt. Wie wel?
Hubert Lampo bij een frietkot op de Grote Markt in Antwerpen (1982)

En ja, ik beleef ook plezier aan het verhaal. Zo nu en dan zitten Lampo's stijl en wat landerige, jolige toon me wat in de weg. Toch grinnik ik uiteindelijk bij zijn zucht om 'urinoir' aldoor anders te benoemen: 'onmisbaar sieraad van de openbare weg', 'nuttig monument', 'oord van inkeer ... om het plengoffer aan de beperktheid van onze menselijke staat te brengen', 'het Vespasiaans hokje', 'het kleine caroussel' en gelukkig ook zoiets als 'het plashoekje.' Reve  beperkte zich later - in de kakbrief aan Simon en Tineke Carmiggelt - bij de omschrijving van de wc tot één metafoor: 'het aanrecht van de alternatieve keuken.'

Lampo was op het einde van zijn leeftijd overigens nogal verbitterd over het feit dat nauwelijks iemand hem nog las. Maar was hij in dat lijden in slecht gezelschap? Wie leest er nou nog Reve?

woensdag 28 oktober 2015

Sounds of music van start in Groningen - Maris en Rousseau testen Forum Bibliotheek




Nieuwsgierige - maar vooral leergierige oren - opgelet: vanmiddag is het Sounds of Music-festival voor de zoveelste maal van start gegaan in de stad. Met een duet - samenspel - duel tussen Bart Maris op allerlei klein koper en Pascal Rousseau op de bastuba. 
Wat ik in de loop van lange jaren van luisteren ben gaan beseffen, is dat intens - i.e. actief luisteren dubbel zo veel plezier schenkt. De sensatie - je bent nog geen twintig - en dan begin je te horen  dat alle geluiden die Jimy Hendrix uit zijn gitaar en versterker haalt, dat die een wezenlijk bestanddeel uitmaken van zijn muziek. Luister Machine Gun nog eens: dat geraas is muziek en hoort voor dat moment precies daar op die plek en nergens anders.

Zo heb je in de wereld van de jazz het genre piep-piep-knor (soms met een dikke scheut instrumentale clownerie). Hier in ons noorden hoor je wat dat betreft al sinds jaar en dag het crême-de-la-crême. Ik kan het weten, want ik heb mee aan de wieg gestaan van de Zomer Jazz Fiets Tour. Bij elk concert weer opnieuw dat de moeite waard is, heb ik die ervaring: het zuchten in het mondstuk, het snuiven, het jakkeren, het janken en huilen, het brullen en vegen en smeren en legen - het is muziek. 


Vanmiddag zie je in Forum Bibliotheek twee malloten die met hun instrumenten eerder de bevingsresistentie van Groninger volk en gebouw lijken te testen dan dat ze een liedje spelen. Neem vijf-tien seconden de tijd en spits je oren: dit is muziek naar alle aarden. Maris en Rousseau kunnen deze muziek niet spelen zonder dat ze elke dag opnieuw hun instrument pakken en de mogeijkheden ervan verkennen. Daarmee verkennen ze ook de mogelijkheden van hun eigen kunnen, wijden die uit, zoals ze mogelijkheden om uit hun instrumenten geluid te halen voortdurend vergroten en inpassen in hun muziek. Geen toon die uit de toon viel vanmiddag, van ontroerend tonaal tot knarsend amicaal. 


En er komt meer. Vrijdagavond ga ik naar Nora Fischer die in het Grand Theatre het ijle, mooie, minimale maar o zo beklemmende Death Speaks van David Lang zingt. Lang is onder andere bekend van de filmmuziek van La Grande Belezza. Fisher speelt samen met Aart Strootman (gitaar), Jeffrey Bruinsma (viool) en Tony Roe (piano).


Zaterdagavond ga ik voor de schoonheid van de meerstemmige samenzang uit de Renaissancetijd, die door Arvo Pärt een nieuwe dimensie krijgt. 
Capella Amsterdam zingt in de der Aa-kerk onder leiding van Daniel Reuss delen uit Pärts Kanon Pokajanen.   

Voor meer info en kaarten: www.soundsofmusic.nl

dinsdag 6 oktober 2015

Mensen die ik gekend heb - opnames voor trailer

Niet de dag dat je wist dat zou komen, maar gewoon een dinsdag. Behalve het weer en een missend statief zat alles mee. Nou ja, het kalkstof zit nu nog in mijn neus en ogen. Maar... met Nina Thunissen en Betsy Torenbos mijn tekst van Mensen die ik gekend heb op het rooster gelegd. Daarna geconcentreerd korte scènes geschoten voor de trailer. Waardoor een mens gelukkig af en toe prettig gestoord raakt. De trailer verschijnt binnenkort. Ook op deze blog.

Ben Smit

Alina Kiers


Bij gebrek aan statief en dolly.





Nina Thunnissen en Alina Kiers
Betsy Torenbos