Huilende bruiden - een podcastvoorstelling van Tom Tieman en de PEERgroep. Een wandeling langs de Hamdijk

 

Gisteren liep ik vanaf Club Chantal in Kleine Ulsda langs de Hamdijk naar de Mellemaheerd, de boerderij die onlangs opgekocht is door Groninger Landschap. Mijn liefje liep ongeveer zes minuten voor me en wanneer ik omkeek dan zag ik soms het gele hesje van de mevrouw die op mij volgde. Tom Tieman was tijdens de wandeling van Huilende Bruiden via zijn podcast mijn persoonlijke gids. Wat ik om me heen zag en tegenkwam, duidde hij met verhalen en uiteenzettingen van experts. Maar ook speelde tijdens de wandeling een rol wat hij ervaren heeft bij het leeghalen van het huis van zijn oma in Delft. Daardoor begin je je samen met Tieman een aantal zaken af te vragen. Zelf vroeg ik me al altijd af: waarom moesten de monumentale getuigenissen van de mijnbouw uit de streek waar ik geboren en opgegroeid zó met wortel en al uitgetrokken worden? Je maakt daarmee meer kapot dan een gebouw alleen. Het is alsof je de identiteit van een streek ermee uit de grond rukt. Maar moet je verval dan bewaren? Misschien is het beter je af te vragen: wat doe je met deze huilende bruiden zodat er vanuit het verhaal dat ze herbergen iets nieuws ontstaat? Een nieuw verhaal. Een verhaal dat betekenis geeft en identiteit. Het lijkt me een relevante vraag waar je je bij erfgoed over moet buigen. In Nederland wordt dan meteen al gedacht: wat kost dat? En wanneer een boerderij zo in de periferie van het land ligt mag dat zeker niet al te veel kosten. Of liever niets. Zo kon de brug bij de Booneschans verpauperen. Door de monumenten als de boerderijen en arbeidershuisjes aan de Hamdijk te laten vergaan, zo beweert Tieman, laat je ook de verhalen vergaan. Verhalen die betekenis geven aan het leven van een mens. Wat blijft er wanneer je geen betekenis meer kunt geven aan de omgeving waarin je leeft?

Huilende bruiden - zoek elders maar op waar deze prachtige benaming vandaan komt - is je vijf kwartier onderdompelen in het verhaal van een landstreek aan de grens. Je ontmoet er diverse mensen zoals paradijsvogel Joke, een boze bewoner die Henk der Betrüger aan de schandpaal nagelt, een Servische vrouw die nog in Joegoslavië geboren is en hier nu al twintig jaar woont, je komt langs een glastuin, een ruïne helemaal verborgen in het herfstlover en je beleeft vele andere zaken. Je wandeling starten in Club Chantal was al een kleine openbaring. In Huilende bruiden komt het landschap tot leven. En daarmee zijn mensen.  

Io Vivat: betoverende visuele voorstelling over het kunstenaarschap van Alida Pott

Gisteravond was de try-out van de nieuwe voorstelling van Io Vivat over Alida Pott, de enige vrouw in de kunstenaarskring De Ploeg. Net als Werkman sneeuwde Pott onder in de aandacht die kunstenaars als Wiegers en Dijkstra opeisten. En net als bij Werkman is dat volkomen onterecht.  Io Vivat bewijst in een beeldende voorstelling hoe Pott haar eigen weg koos. Markante gebeurtenissen en feiten in Potts privéleven blijven wat onderbelicht. Haar huwelijk met George Martens krijgt daarentegen voldoende ruimte om het hart te raken. Maar wat de voorstelling betoverend maakt en je aanzet om in het werk van Pott te duiken is de wervelende beeldende kracht en - zoals bijna standaard bij Io Vivat - het sterk spel van acteurs en de muzikale inbedding. Na het zien van de voorstelling kon ik het niet laten het stuk van Io Vivat te vergelijken met de tentoonstelling in het Groninger Museum die aan Pot gewijd is. Io Vivat is  overtuigender. Voor wie de voorstelling wil zien https://alidapott.nl/