Het was in Bangalore, 1978, dat ik Terra Nostra van Carlos Fuentes op een keurig bestapeld boekenstoepje zag liggen. Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel Garcìa Marquez en Midnight's children van Salman Rushdie had ik toen al een paar keer achter de kiezen. Terra Nostra beloofde volgens de flap een belevenis te worden, die daar boven uitsteeg. 'A fresh and cruel look on western humanity', waarbij heden, verleden en toekomst in één groot continuüm door elkaar lopen.
Terra Nostra is een mislukking. Maar... een geniale mislukking, zoals Robert Coover destijds in The New York Times schreef. De roman gaat over van alles, maar centraal staat het streven van Philips II, die in totaal isolement en zich overgevend aan volledige ascese met de bouw van het klooster El Escorial perfecte schoonheid probeert te creëren die geen betrekking meer heeft op ons ondermaanse. Fuentes zal deze metafoor als een waarschuwing hebben bedoeld. Maar is Terra Nostra niet juist dat geworden, waar Fuentes voor waarschuwt? Je buigt het hoofd voor zoveel genialiteit, maar begrijpt soms geen snars meer van wat er allemaal in de roman gebeurt: naakte drenkelingen, jongelingen, die aanspoelen op de kust van de nieuwe en oude wereld met een brandend kruis tussen de schouderbladen, flagellanten in Parijs, waar de Notre Dame van glas is en de pest dood en verderf zaait, de kolonisatie van Mexico, de conquistadores die de inheemse bevolking op een gruwelijke wijze uitmoorden en daartussen de eindeloze lange zinnen en gebeden prevelende Philips II. Dit klinkt taai, wat het lezen soms ook is. Maar dat neemt niet weg, dat je door meerdere secties van de roman vol verrukking heenraast als een joy rider door de 1001 nacht van de nieuwe wereld. Fuentes, een groot schrijver, een misschien nog groter vrouwenversierder, is op 83-jarige leeftijd gestorven. Die boekenzaak in Bangalore had ik voor geen geld willen missen.
El Escorial
1 opmerking:
zeer interessant, bedankt
Een reactie posten