Pandemonische Xenakis als afsluiter Sounds of Music

Publiek in de der Aa-ker in Groningen zittend en liggend op Fat Boys

De eerste verrassing gisterenmiddag (zo. 26 okt. 2014) in de der Aa-kerk in Groningen: geen stoelen, maar Fat Boys om op te zitten of te liggen. Je was niet verplicht tijdens het concert op je plek te blijven. Rondlopen mocht. Zo kon je horen waar het Schnitgerorgel het best tot zijn recht komt. Of koffie halen. Of oordopjes - een weldaad - zo bleek - bij de finale van Xenakis. Het programma duurde zes kwartier in lijn, waarin de musici afwisselend hun stukken speelden. 

Tweede grote verrassing: meteen bij de aftrap - organist James McVinnie. Nooit heb ik het Schnitgerorgel zoveel plezier in zichzelf horen beleven als tijdens deze virtuoos gespeelde Fantasia en Fugue in G-mineur van Johannes Sebastian Bach. Vooral de fugue was een lekkernij die je oren in en uit danste. En dan te bedenken dat dit een van de duistere orgelstukken van Bach schijnt te zijn.

 Inleiding tot een middag onderdompelen in muziek die er toe doet.

vlnr: Kevin McFarland (Jack 4-tet), Frits Selie (organisator),

James McVinnie (orgel), Tatiana Koleva (percussionist 

en leider van de Youth Percussion Pool)

Bij Tatiana Koleva wist je meteen waarom dit een festival voor nieuwsgierige oortjes heet. Het aambeeldstuk (The anvil chorus) van David Lang zat vol energie schenkende klappen. Bij Ritornello 2, seq. 2 van Caroline Shaw dacht ik terug aan het concert van yMusic in de synagoge tijdens Noorderzon. Zo goed spelen jonge musici heden ten dage. De beheersing en virtuositeit die in het Jack quartet steken. En hun muziekkeuze! De merkwaardige harmoniën! Zelfs de dissonanten klinken naar harmonie. Alsof ze al een levenslange carrière achter de rug hebben.
  
Maar dan het Persephassa voor slagwerkers door Koleva en haar Youth Percussion Pool. Ik loop in dit soort gevallen geen enkel risico. Wie al eens in de der Aa-Kerk in de handen geklapt heeft, weet dat de resonantie tegen 8 seconden duurt. Wat dat teweeg brengt wanneer er roffels op pauken, slagen op bekkens of rimshots op trommels gegeven worden is eenvoudig te voorspellen. Maar dat wil niet zeggen dat Xenakis stuk louter kabaal was. Integendeel. De akoestiek in de kerk werkte volledig mee in de subtiliteit waarmee het stuk ten gehore werd gebracht. Een aantal luisteraars - waaronder ik - maakten van de gelegenheid gebruik om precies tussen de slagwerkers in te gaan staan. Zelden een dermate overdonderende melodische en ritmische geluidstrip meegemaakt. Een mens viel er bijna van om.

Het 60-koppige publiek dankte de musici met een minutenlang applaus. Een ongelooflijk avontuurlijke zondagmiddag. 

Jack 4-tet tijdens Nico Mulhy's compositie

voor orgel

vlnr: Ari Streisfeld, Christopher Otto, 

John Pickford Richards, Kevin McFarland