dinsdag 2 december 2014

Verloren kwartier

Het overkomt ons allemaal, een verloren kwartier. Je hebt nog even voordat je naar een afspraak moet. Niet echt het moment om aan een nieuwe klus te beginnen. Dan maar opruimen. Hoe vaak kom je dan niet iets tegen.


Deze foto bijvoorbeeld, uit 2002, Haagse Post. Gerard Ammerlaan en ik in de set van de Derde Akt van De Satansfles. Te mooi om in de la te laten. En meteen dan maar er achter aan een van geluk stralende Alexander Oliver (hij zong de rol van Don Gusmão: 'Hop Marianneke, stroop in het kanneke'). Hier met zijn jonge neef.


Zo, nu de jas dichtgeknoopt en de koude in.

Hoe Onder één dak een verzorginshuis omtovert tot een theater



zaterdag 29 november 2014

Onder één dak - Het leven op tournee - Hotel Meursinghe Westerbork

Betsy Torenbos op zoek naar de laatste spijkertjes

Op uitnodiging van het Huus van de Taol Drenthe speelden we Onder één dak gisteren (28 november 2014) met ROODPALEIS in hotel Meursinge, Westerbork. Voor rond de 125 vrijwilligers. Elke keer weer is het aanpassen aan de locatie. De dag daarvoor speelden we nog in grote zaal setting in De Nieuwe Kolk in Assen. In Meursinge was het op een verhoogd podium in een feestzaal. 

Kleedkamer Hotel Meursinge Westerbork; Alina Kiers en Bas de Bruijn.

Behalve het steeds weer opnieuw afstemmen van je geluids- en multimedia techniek vergen die totaal verschillende lokaties ook andere - niet minder noodzakelijke - werkzaamheden: de speelvloer controleren op eventuele nog nagebleven spijkertjes, het goed af-tapen van je bekabeling die deze keer dwars door het publiek liep, het aanpassen van je licht, zodat niemand er last van heeft... en ga maar door.

 Jan Germs - welkomstoespraak.

 Onder één dak - aanvang

 Bas de Bruijn (Wolter), Martin Lambeek (mulitmedia), 
Betsy Torenbos (regie), 
Alina Kiers (Dora), Ben Smit (vader)
Luuk Stelder (voorstellingsleider), Betsy Torenbos 

 Weet je nog wat je toen zei?
Centenmonoloog 

Dan, na afloop, na een staande ovatie en prachtige cadeau's, weet je dat het allemaal de moeite weer volop geloond heeft. Nog een vijf keer spelen en deze tour zit erop. Overigens verschijnt na afloop van de tour een uitgave waarin het originele stuk van Jan Fabricius staat, de Drentse vertaling van Jan Naarding én onze eigen versie (met gedetailleerde regie-aanwijzingen wat multimedia betreft). Met een speciale dank hiervoor aan Jan Germs - anfieteraor van het Drents en spil van het Huus van de Taol. 

maandag 24 november 2014

Kleine ode aan het Geert Teis


Afgelopen week speelden we in het Geert Teis van Stadskanaal. Geert Teis noem je met recht klein maar fijn. Ik bewaar warme herinneringen aan het theater. In 2002 hebben we er met de hele crew een week gebivakkeerd om er De Satansfles (van Gerard Ammerlaan en mij) te monteren. De première was in de Stadsschouwburg Groningen. Maar daar werd precies in onze montageperiode een nieuwe trekkerwand ingehangen. Toenmalig theaterdirecteur Bé Lamberts ontving ons met open armen in Stadskanaal. 

Klein ter zijde: afgelopen woensdag 19 november is het alweer drie jaar geleden dat Gerard overleden is. Een foto van Third Stream First Love - een liederencyclus van Gerard en mij.


vlnr: Jan Willem van der Ham, Piet Hoeksma, Hans Hoeksema, Willem Jansen, Paul Stocker, Hans Hasebos, Lucia Meeuwsen, Gerard Ammerlaan, Frans Vermeerssen.

Terug naar het Geert Teis. Bé Lamberts heeft in de 27 jaar dat hij directeur was van het Geert Teis een goede relatie met zijn publiek en de artiesten opgebouwd. Een erfenis die huidig directeur Nina Hiddema meer dan waar maakt. De zaal zat vol en het Geert Teis was meteen bereid om na negen jaar haar tribune van stal te halen en op te bouwen in de grote zaal. Klik op de link en bekijk het time lapse filmpje van Jorick Ritsema. Drie uur hard werken flitsen in een paar seconden voorbij.

Onder één dak in de zwarte doos. Hoe mooi werkt dan het groot doorzichtscherm van ROODPALEIS werkt. Vandaar dat ik nog even pronken met de setfoto uit het Geert Teis.

Onder één dak komt ook nog naar Groningen. 14 december in de Doorrit in Garnwerd. Reserveren via Café Hammingh. Voor speellijst zie ook www.roodpaleis.nl

maandag 17 november 2014

Onder één dak - voor jong en oud (11 tot 101 jaar) - grote zaal of postzegel




Vandaag gespeeld voor groep 8 van De Eshoek in Annen. 60 elf- en twaalfjarigen. 
Volgens deskundigen is Onder één dak geen voorstelling voor jongeren, laat staan basisschoolleerlingen. Maar dan zijn er ook nog mensen die vinden dat je Onder één dak ook niet voor ouderen kunt spelen. Laat staan voor mensen met dementieproblemen.  
Met onze tournee hebben we tot nu toe het ongelijk van die mensen bewezen. Onder één dak is geschikt voor de grote zaal, maar kan ook op een postzegel (zoals in Dwingelo in de Weyert). Of zelfs in een klaslokaal, zoals in Gieten. De voorstelling is geschikt voor alle leeftijden. Onder één dak is er tot nu toe overal ingegaan. Zoals vanmiddag in de Eshoek. De voorstelling blijft groeien, de spelers passen hun spel aan in nuances. Verder veranderen we niets aan het stuk. 
Donderdag gaan we weer het theater in: Geert Teis in Stadskanaal. Voor de speellijst van november en december zie www.roodpaleis.nl.

Bij deze een fotoimpressie van de voorstelling van vanmiddag.


 Betsy Torenbos (regie) en Martin A. Lambeek (video)

 Inloop kinderen

 Aanvang voorstelling
 Ja, het wordt allemaal wat minder
 Sjacheren in het sterfhuis... Dat boord zit zo nauw.
 As ik groot bin, vao, dan kom ie met oes mam aal zundagen by oes op vesiet.
En dan krieg ie net zoveul koek as daj mugt en ‘n warm berre zuw ok veur je klaormaoken,daj lekker warm oetrusten kunt. Aj je wil!
Wrijf mijn handen in met zoete amandelolie,
 klim op zijn rug…
en wrijf die brede rug…

 Zo noemde je me. Amour. 
Ik heb je wel gehoord, 
ook al zei je het elke keer fluisterend.


 Luuk Stelder - productie

Onder één dak komende donderdag in Geert Teis Stadskanaal - toneel op toneel

Vanochtend stond er dit klein berichtje in het Dagblad van het Noorden. ROODPALEIS speelt Onder één dak in het Geert Teis Theater in Stadskanaal, donderdag 20 november. Bijna uitverkocht. Wie Alina Kiers, Ben Smit en Bas de Bruijn nog niet in dit stuk van Jan Fabricius (in een indringende regie van Betsy Torenbos) gezien heeft...

Onder één dak tijdens montage in De Nieuwe Kolk in Assen
Alina Kiers en Bas de Bruijn
  

dinsdag 4 november 2014

In het atelier van Guus Slauerhoff

Guus Slauerhoff en Betsy Torenbos bereiden een drieluik-perfomance voor waarin het werk van Guus - op locatie - de confrontatie aangaat met andere kunstdisciplines. In 2015.

 Geweld vormt een constante in Slauerhoffs werk.
Slauerhoff begon - enkele decennia geleden - als medisch tekenaar op het Academisch Ziekenhuis Groningen.


Meer info over het drieluik en mijn inbrengt volgt. Onder andere op deze blog. 

dinsdag 28 oktober 2014

Foto-impressie doorloop Onder één dak - We spelen do. 30 oktober in de Muzeval Emmen - Must See

Dagblad v h Noorden ****
Eric Nederkoorn:
Torenbos bewijst zoals in al haar producties, haar liefde voor de oudere mens.
Met fijn gevoel voor choreografie, voor het gebruik van ruimte, weet ze haar acteurs met elkaar en de techniek samen te smeden, in een geloofwaardig, helaas donker vooruitzicht.

Voor de voorstelling van 30 0ktober in de Muzeval Emmen zijn nog kaarten beschikbaar.


Alina Kiers als Dora


Alina Kiers en Bas de Bruijn (als Wolter)



Betsy Torenbos (regie)


Ben Smit (als vader)





maandag 27 oktober 2014

Pandemonische Xenakis als afsluiter Sounds of Music

Publiek in de der Aa-ker in Groningen zittend en liggend op Fat Boys
De eerste verrassing gisterenmiddag (zo. 26 okt. 2014) in de der Aa-kerk in Groningen: geen stoelen, maar Fat Boys om op te zitten of te liggen. Je was niet verplicht tijdens het concert op je plek te blijven. Rondlopen mocht. Zo kon je horen waar het Schnitgerorgel het best tot zijn recht komt. Of koffie halen. Of oordopjes - een weldaad - zo bleek - bij de finale van Xenakis. Het programma duurde zes kwartier in lijn, waarin de musici afwisselend hun stukken speelden. 

Tweede grote verrassing: meteen bij de aftrap - organist James McVinnie. Nooit heb ik het Schnitgerorgel zoveel plezier in zichzelf horen beleven als tijdens deze virtuoos gespeelde Fantasia en Fugue in G-mineur van Johannes Sebastian Bach. Vooral de fugue was een lekkernij die je oren in en uit danste. En dan te bedenken dat dit een van de duistere orgelstukken van Bach schijnt te zijn.


 Inleiding tot een middag onderdompelen in muziek die er toe doet.
vlnr: Kevin McFarland (Jack 4-tet), Frits Selie (organisator),
James McVinnie (orgel), Tatiana Koleva (percussionist 
en leider van de Youth Percussion Pool)
Bij Tatiana Koleva wist je meteen waarom dit een festival voor nieuwsgierige oortjes heet. Het aambeeldstuk (The anvil chorus) van David Lang zat vol energie schenkende klappen. Bij Ritornello 2, seq. 2 van Caroline Shaw dacht ik terug aan het concert van yMusic in de synagoge tijdens Noorderzon. Zo goed spelen jonge musici heden ten dage. De beheersing en virtuositeit die in het Jack quartet steken. En hun muziekkeuze! De merkwaardige harmoniën! Zelfs de dissonanten klinken naar harmonie. Alsof ze al een levenslange carrière achter de rug hebben.
  
Maar dan het Persephassa voor slagwerkers door Koleva en haar Youth Percussion Pool. Ik loop in dit soort gevallen geen enkel risico. Wie al eens in de der Aa-Kerk in de handen geklapt heeft, weet dat de resonantie tegen 8 seconden duurt. Wat dat teweeg brengt wanneer er roffels op pauken, slagen op bekkens of rimshots op trommels gegeven worden is eenvoudig te voorspellen. Maar dat wil niet zeggen dat Xenakis stuk louter kabaal was. Integendeel. De akoestiek in de kerk werkte volledig mee in de subtiliteit waarmee het stuk ten gehore werd gebracht. Een aantal luisteraars - waaronder ik - maakten van de gelegenheid gebruik om precies tussen de slagwerkers in te gaan staan. Zelden een dermate overdonderende melodische en ritmische geluidstrip meegemaakt. Een mens viel er bijna van om.

Het 60-koppige publiek dankte de musici met een minutenlang applaus. Een ongelooflijk avontuurlijke zondagmiddag. 

Jack 4-tet tijdens Nico Mulhy's compositie
voor orgel
vlnr: Ari Streisfeld, Christopher Otto, 
John Pickford Richards, Kevin McFarland

maandag 20 oktober 2014

vrijdag 26 september 2014

Peer Gynt - mijn laatste keer


Gisteren het laatste optreden als verhalenverteller bij Peer Gynt. Ondertussen nog steekijs verkocht en voor de laatste keer moeder Aase begraven. De Peer Gynt speelt nog drie keer in hallen van DLM Wehe Den Hoorn (Warfhuisterweg 15). Zaterdag a.s. is helaas helemaal uitverkocht, voor vanavond nog een enkel kaartje, zondag? Zondag kan nog. 

Verhalenvertellers voor de ijscokar. Naast mij v.l.n.r.: Anita Leeuwma, Marleen Paulissen, Suzanne Schuitema en Ton Rohde (jawel, Max Modderman uit De vliegende Hollander van Appingedam).
Foto: Theo Dellebarre.

zondag 21 september 2014

Nog vier voorstellingen Peer Gynt te gaan

Noorwegen, land van fjorden, bergen, mythen, sagen en de tragikomedie Peer Gynt (1867) van Henrik Ibsen (1828 - 1906). Met natuurlijk die onuitwisbare 'Ochtendstemming' uit de gelijknamige suite van Edvard Grieg (1843-1907). 

Io Vivat bestaat 115 jaar en komt met dit repertoire stuk waar elke zichzelf respecterende regisseur (of gezelschap) zich vroeg of laat aan waagt. Peer Gynt: een bizarre mengelmoes van romantische verbeeldingskracht en het existentialistische vraagstuk of er in dit ondermaanse vaste waarden bestaan. Ibsens antwoord: Peer Gynt is de ontkenning van Odysseus, Beowulf, Gilgamesj. Vanaf het begin laat Ibsen daar geen twijfel over bestaan. Peer vertelt zijn moeder het verhaal van zijn jacht op een enorme rendierbok. Ibsen blaast Peers relaas op tot een oververhitte fantasmagorische luchtballon van taal om op het hoogtepunt het geheel uit elkaar te laten spatten met de opmerking: 'En toen ging ik naar huis.'


Dans van de trollen
foto: Theo Dellebarre

De scènes van de in zijn eigen verhalen levende en zich verliezende Peer volgen elkaar in een steeds lossere samenhang op. In het eerste bedrijf is er nog ruimte voor intimiteit. Peer (Gerro Dijk), zijn moeder (Anka Roggeveen) en de jonge Solveigh (Jozefien Dijkstra) kennen momenten van ontroering. Je kunt je als toeschouwer in hen herkennen. In het tweede bedrijf maakt Ibsen het toeschouwer een stuk moeilijker. Het is dan ook niet raar dat het stuk slecht beoordeeld werd door de toenmalige critici. Ibsen zat er niet mee. Hij twijfelde er niet aan dat zijn Peer hem zou overleven. Wat hij doet in dat tweede bedrijf is vooral ons in grotesk komische scènes in te peperen dat niets vaststaat in deze wereld en dat alles middelmaat is: zelfs Peer. Ook al heeft hij geleefd als een trol volgens het trollenmotto 'Leef voor jezelf.' 
Ben Smit

Niels Smit Duyzentkunst - muziek

Ben Smit (regie) en de leden van Io Vivat maken van Peer Gynt een visueel spektakel waarin alles en iedereen constant in beweging is: hollend (de jonge Solveigh), op karren, fietsen, bedden, scootmobiel, step en wat al niet. Niets staat vast. 
Hoe krijgt een amateurvereniging met een toch erg beperkt budget dit voor elkaar? Io Vivat tracteert de toeschouwer op steeds weer nieuwe verrassingen. Het gebaar is zo gul dat je denkt aan strooigoed in een carnavalsoptocht. Wat daarbij opvalt is dat geen enkel effect uit de toon valt. Maar wat vooral opvalt is dat deze Peer Gynt - in al zijn tomeloos spelplezier, verrassingen, uitbundige kostumering en grime ((Marjan van den Hof) en niet te vergeten de muziek en uitvoering (krachtige filmische onderstrepingen door de componist Niels Smit Duyzentkunst; zang: Hesther le Grand en Marthe Smit Duyzentkunst) - een eenheid vormt. Deze Peer Gynt is ondanks zijn duisternis heerlijk helder, of je hem nou rechtsom - of linksom draait. Wat iets wil zeggen bij dit raar,maar fascinerend gedrocht uit de toneelgeschiedenis.


Verhalenvertellers in Peer Gynt,
geen gedrochten:
Edith Snijders, Marleen Paulissen, Janneke van de wijk

 Vanavond speelt Peer Gynt nog in de DLM loodsen in Wehe - Den Hoorn. verder nog op 26, 27 en 28 september. Kaarten reserveren kan nog via www.iovivat.info.


vrijdag 19 september 2014

Vanavond Première Peer Gynt van Io Vivat in DLM Loods Wehe - Den Hoorn

Gerro Dijk en JozeΦn Dijkstra. als jonge Peer en jonge Solveigh
foto: Theo Dellebarre

Zoals eerder gemeld: de voorstellingen van Io Vivat verkopen altijd snel uit. Voor morgen, zaterdag 20 september en de volgende voorstellingen zijn nog kaarten. Klein detail: ik heb een kleine rol als dekenuitdeler, trapbegeleider, voorganger en verteller. Maar dat mag de pret niet drukken.