woensdag 28 november 2012

Het Tuntlerhuis

 
Ons nieuw productiekantoor in PTH
 
ROODPALEIS neemt steeds meer  bezit van het Tuntlerhuis. We zwerven en dwalen door het gebouw. Steeds weer om plekken opnieuw te bekijken, van idee te veranderen of zoals maandagavond laat om de benodigde techniek voor de expositie en de voorstelling te inventariseren. Hoeveel parretjes kunnen we in dat gebouw kwijt? Dwaallicht als richtingwijzer.

 
Schilderijen verzamelen voor woonkamer 4
met Marita en Clara

 

dinsdag 27 november 2012

Zonder titel en zonder belang

 
Zo mis je de boot
 
En weer ging er iemand voor.

Zo mis je een vriend.

Gerard Ammerlaan, Noorddijk

Hoe hard je ook probeert, hoe zeer je je best je ook doet, soms gaat het gewoon het niet. Is echt niets onmogelijk?

Eerste poging deed ik in 1978
 

woensdag 21 november 2012

In memoriam Jan Bouwman Inki de Jonge DvhN 20 nov 2012

Een van de laatste serie foto's van Jan.
Gronings landschap
met eigen schaduw.
 
In 1996 had Jan Bouwman het helemaal gehad met zijn werk in Nieuw Woelwijk. Zijn leven was aan een resolute wending toe. Ik werkte in die jaren als agent voor Subroto  Roy Chowdhury, een sitarspeler uit Calcutta. Voor november van dat jaar had ik een reis naar India gepland. Ik had heimwee. Jan wilde met me mee. Dat heeft hij geweten. Het is een onvergetelijke reis geworden.

Noord India was in die novembermaand een compleet gekkenhuis. Een gekkenhuis waar Jan zich - na een paar eerste aarzelingen - vol wellust in stortte. Mijn ervaring met het land en Jans drift om zo veel mogelijk vast te leggen werkten als een magisch Sesam open u. Waar we ons gezicht ook lieten zien, binnen een minuut bevonden we ons midden in het tumult. We hoefden nooit lang te zoeken. Je struikelde over de bruilofstoeten en religieuze optochten. Het was tenslotte Diwalli - het feest van de godin Lakshmi, die voorspoed brengt. Diwalli is het grootste religieuze festival in India.

Maar in Calcutta was het ook nog eens de Kalipooja - het feest van de beschermgodin van Calcutta. En het was Kartikpooja - een religieus vruchtbaarheidsfeest waar jongeren achter op vrachtwagens door de eigen wijk trekken, vooraf gegaan door hyra's. Dat zijn mannen die zichzelf gecastreerd hebben om vrouw te worden. De resterende vleeslapjes naaien ze tot een soort vagina. Vaak verdienen hyra's hun geld als hoer. Ze zijn verschoppeling, maar kunnen tegelijk op een groot ontzag rekenen.

Jan en ik zagen de bizarre stoet naderen. Honderden mensen waren uitgelopen. Ik vroeg een van de ouderen of Jan mocht fotograferen. Voordat de man kon antwoorden was een hyra al plat op de grond gaan liggen voor haar trance-ritueel. Dat Jan foto's nam, daar had niemand moeite. Integendeel, ik had sterk de indruk dat de hyra juist vanwege Jan er nog een schepje bovenop deed.


En het was broertjesdag in Calcutta. Dat is het feest in Calcutta dat alle zusjes hun broertjes bezoeken. En alle broertjes hun zusjes. Heel Calcutta is die dag op pad. Juist die dag hadden Jan en ik uitgekozen om portretten te maken van een klassieke Indiase danseres. Ze woonde in Buxara, een wijk ongeveer een uur met het openbaar vervoer bij ons vandaan. Toen Jan op het station van Howrah de mensenmenigte zag die de forenzentreinen bestormden, bekroop hem twijfel.
'Kom op' riep ik en wrong me een treinstel in. Hij keek me aan of ik ook al kierewiet was. Maar hij liet zich overhalen. Hij hing nog buiten de deur, toen de trein vertrok. Aan zijn armen en rug klampten zich nog eens drie reizigers vast. Paniek in zijn ogen. Maar beetje bij beetje kwam er een zekere orde in het kluwen en voelde alles wat veiliger aan. Daar verscheen die geweldige lach op zijn gezicht. Hij genoot. En toen hij even de kans kreeg, begon hij zo goed en zo kwaad als het kon foto's te maken.

Later zijn we in Delhi in het tumult geraakt . Het was de viering van de 500-ste geboortedag van Guru Nanak, de stichter van de Sikh-religie. Vlak bij de Vrijdagmoskee in Oud Delhi deelden rijke Sikhs rond het middaguur gratis voedsel uit. De mensenstroom duwde ons  door de kleine straatjes heen en perste ons tegen de afrasteringen aan van de openbare keukens, waar iedereen met bordjes om voedsel stond te bleren en te dringen. Jan was toen al zo door de wol geverfd, dat hij meer bezig was met foto's maken, dan erop te letten of hij niet onder de voet gelopen werd. Een sikh aan de andere kant van de afrastering zag ons en zorgde ervoor dat Jan vanuit de keukens foto's kon maken.


Jan kon zich altijd erg snel aanpassen aan wisselende omstandigheden. Dat kwam hem goed uit bij het fotograferen. De omstandigheden in India waren zwaar, maar lieten daarom ook zo'n diepe indruk achter. 's Avonds zaten we aan een biertje. We konden bijna niet geloven wat we die dag weer meegemaakt hadden en dat we er zonder kleerscheuren uit gekomen waren. Dan verscheen die lach op zijn gezicht. Een lach die je niet meer vergeet. Een lach van voldoening, warmte en liefde. Het is de lach die je hier boven ziet. Het is Jan tijdens een van zijn laatste exposities in de Doorrit in Garnwerd. De foto van drie vogels op het Wad. Jan heeft samen met Ulie deze foto uitgekozen voor zijn afscheidskaart. Een vogel stijgt op, vliegt op, maar is nog in beeld. Net als Jan.  


zaterdag 17 november 2012

Jan Bouwman

Jan - Val Saint Lambert 1992
 
Spijkers in mijn maag. Gisteravond, 16 november 2012, is Jan Bouwman overleden.

Jan - Buxhara Kolkatta 1997

Groot mens, groot vriend en groot fotograaf.

 
Lang geleden,
niet representatief voor zijn werk
maar wel Jans eerste stap
 
Groot verlies!
 

vrijdag 16 november 2012

Nanne Tepper


Nanne - de man die Oost Groningen de wereldliteratuur inschopte - is niet meer. Een in wezen zachtmoedige kolerikus, met een vlijmscherp gemoed en een pen die hij meer dan eens als een volleerd vuistneuker tot aan zijn elleboog in gal doopte. Zijn durf tot melodrama maakte me soms jaloers, zijn eeuwige kanselopvattingen meewarig.

Ik koester De eeuwige Jachtvelden en De avonturen van Hillebillieveen, ik koester de herinneringen aan de kettingrokerij in Ardis Hall, de kleine werkkamer in de Oosterpoort. Ardis Hall, uit Nabokovs grote roman Ada, een van de geilste romans die ik ken, we dweepten er allebei mee. In het Russisch is Ada de genitiefvorm van hel. Ik hoor hem schelden op Zappa's luiheid wat het geluid betreft. Hij kon Mahler bijna infantiel ophemelen, iets wat ik bijna als een noorderlijke afwijking beschouw. Ik hou van Mozart. Nanne haatte Mozart: 'Mozart is een en al ironie en als ik ergens een gloeiende kuthekel aan heb is het ironie.' Twee jaar duurde onze correspondentie, terwijl we elkaar over het Eemskanaal heen bijna de hand konden reiken. Het leek lange jaren lang lang geleden allemaal! En dan is het ineens weer heel dicht bij en hoor ik het klokje van Sonja's stem vanaf het balkon: 'Nanne, kom je!