zondag 4 december 2016

Onder één dak - uitgave Huus van de Taol

In 2014 en 2015 speelde ROODPALEIS Onder één dak vijfentwintig keer in Drenthe en Groningen. Afgelopen november bracht het Huus van de Taol (Drenthe) het toneelstuk van Jan Fabricius uit, met in dezelfde uitgave de Drentse tekst van Jan Naarding en de geactualiseerde versie van ROODPALEIS van mijn hand. 

In de productie van ROODPALEIS speelden Bas de Bruijn, Alina Kiers en Ben Smit (respectievelijk Wolter, Dora en de vader) de live-personages. Aan de videopersonages werkten mee; Arno van der Heyden, Antoinette Jelgersma, Nora Kretz, Jaap Maarleveld, Marleen Paulissen, Albert Secuur, Betsy Torenbos. Uitvoering video en soundscape: Martin J.A. Lambeek, regie: Betsy Torenbos.  

Het stuk heeft nog niets van zijn actualiteit verloren en ontving in het Dagblad van het Noorden een vier sterren recensie (Eric Nederkoorn).

Gustaaf Begas bericht in Zuiderlucht 5, november 2016

Afgelopen maand verscheen het hier boven afgebeelde bericht naar aanleiding van het overlijden van fotograaf, ex-galeriehouder, globetrotter, stoorzender en ontregelaar Gustaaf Begas. In januari-februari 2017 verschijnt een extra uitgave van Korte Beentjes (dl. 8) bij uitgeverij Huis Clos (Amsterdam) met daarin bijdragen over Begas' werk van: Jan Driessen, Piet Gerards, Toke van Helmond, Joseph Kerff, Ben Leenen, Ben van Melick, Jos Muijres, Peter Post, Jasia Reichardt, Ine Sijben, Theo Rijpma en ondergetekende.

'He was always young and always travelling, moving between ideas and countries − with distance, intellectual or physical, no problem. He was weatherworn, restless and delicate, all at the same time.' Jasia Reichardt over Gustaaf Begas in Korte Beentjes dl. 8 

donderdag 27 oktober 2016

Gustaaf Begas - Kunst om het leven te verdragen (Lanaken-België) 1944 - 2016 (Sofia, Bulgarije)

Gustaaf Begas, fotograaf, galerist, rusteloos windspel en anarchist, maar ook en vooral vriend, is op 5 oktober 2016 in Sofia in het ziekenhuis overleden.



Het was in 1995 - dat denk ik althans - dat ik de tekst schreef voor een kleine uitgave over zijn kunstenaarschap als fotograaf. Het werkje had de treffende titel Ik wil naar huis. Want de keren dat Gustaaf op bezoek kwam, begon hij na tweeëneenhalve minuut al te verzuchten, dat hij naar huis wilde. Thuis hield hij het ook niet lang vol. Zeker niet sinds de prijsvechters in de luchtvaart het mogelijk hebben gemaakt dat hij voor een paar tientjes het buitenland kon overvallen. Gustaaf zijn laatste bezoek was aan Budapest.




Deze korte herinnering doet totaal geen recht aan Gustaafs kunnen en werken. Decennialang is hij actief geweest in de driehoek Maastricht-Heerlen-Aken als eigenaar van de galerie Signe in Heerlen (een tijdje met dependance in Aken). Gustaaf maakte van Signe een cultureel platform in Heerlen. Niet alleen vonden hier discussies over hedendaag­se kunst plaats, de galerie bood  jonge en minder jonge kunstenaars een podium. Zonder Signe had Heerlen in de jaren negentig van de vorige eeuw geen plek gehad waar gevestigde en aanstormende kunstenaars met spontane ideeën terecht konden. 



Helaas, voor geduld om te investeren in het onderhouden van 'goede' relaties moest je echter niet bij Gustaaf zijn. Een burgemeester voelde zich zelden op zijn gemak in de galerie. Hij ziet Gustaaf denken: 'Ja, ja, koop nou wat of hoepel op.' De galerie werd hem dan ook zo nu en dan financieel en emotioneel te veel.
De Borinage, 1971

Wie ooit zijn multimediashow Verwezenlijking van een jongensdroom heeft gezien (over zijn reis in 1977 met de Transsiberië-express richting Japan) weet waartoe Gustaaf in staat was. In die meer dan twee uur durende show waarin op een Gat van Nederland-manier duizenden beelden en geluidsfragmenten gemonteerd zitten, stoot je onder meer op onder de huid kruipende beelden van Hiroshima. Gustaaf lardeert die beelden met een vroege Kuifje die het de citroenmannetjes wel eventjes zal bijbrengen. In 2013  heeft hij deze installatie nog vertoond aan bestuursleden van ROVER. 


AtlantikWall Cape Gris Nez, 1988

In datzelfde jaar verwelkomde Gustaaf overigens ook nog de koning en zijn vrouw. Vlak voordat ze onder een Maastrichtse brug doorvoeren hing hij een spandoek op met daarop de tekst: Carnaval is toch beter.
Gustaafs moeder smeekte hem al toen hij als jonge kerel tegen het koningshuis ageerde: 'Laat die arme mensen toch met rust!' Gustaaf liet niemand met rust. Zichzelf het minst.


In 2017 verschijnt d.v. bij Huis Clos een extra uitgave van Korte Beentjes, geheel aan Gustaaf gewijd. Die uitgave gaat zijn kunstenaarschap meer recht doen dat dit stokkend bericht.




maandag 12 september 2016

Jonge Sla temt de feeks

Zondag. Ouwewijvenzomer. Een heerlijke wandeling van vijf kwartier naar de Gym in de Oosterstraat in Groningen. Op tijd vertrokken, op tijd in het café. Ik bestel een vruchtensap en een gember soda. Gember soda blijkt op. Dan maar twee vruchtensap. Is er nog maar voor één persoon. Zucht, goed. Naar het toilet. Zo vies, dat ik hem maar in mijn broek laat. Terug aan het tafeltje, we zijn misschien met zijn zessen. Grytha Visser (regie) komt met de boodschap, dat de voorstelling later begint. Familie van één van de spelers is er nog niet. En ze komen van heel ver (Friesland) en oma is er ook bij. Ik kijk uit het openstaande raam. Kent u dat? Dat gevoel straf te hebben en u weet niet waarvoor? Dan gaat mijn liefje ook nog op de eerste rij zitten. Met onze neus er boven op. Later tracteer ik haar voor haar overmoed op een klapzoen. Zo blij dat ik daar gezeten heb.
Boven v.l.n.r.: Tijmen Dietvorst, Pim Vielen, Wytse Algra, Corne Kosse, Stefan Tieben, Toshi de Vogel, Joost Zonneveld, Jeroen Kruit, Koen ter Braak. Onder: Gerard IJspeert, Wytse de Vries en Rafael van der Ziel.

Jos Visscher schreef in zijn recensie dat het tot na de pauze duurde voordat het stuk op stoom komt. Op deze zondagmiddag, die ik in eerste instantie liever ergens in het bos of een wei had doorgebracht om mijn meisje voor de zoveelste keer mijn eeuwige liefde te verklaren, zat ik na vijf minuten al middenin dat doldrieste verhaal van Shakespeare's Getemde feeks. Het spelplezier en de energie spatten van de planken. 


Grytha Visser en Philippien Bos weten meer dan raad met die roller coaster aan persoonverwisselingen, tussenplotjes en -conflictjes. Terwijl Petruchio bezig is Kaatje onder duim te krijgen (en te houden) vliegt de humor je om de oren. De ene keer doet het denken aan André van Duin - wanneer de zwarte weduwe keihard haar hoofd stoot, volgt een tekst in de trant van: 'Wie het duizelt voor de ogen, denkt dat de aard draait.' Of de improvisatie wanneer de vader van de meisjes zich verspreekt en Petruchio zegt in plaats van Katherina. 'Het is ook allemaal zo verwarrend', troost zijn buurman hem. Waarop de spelers zich samen met het publiek uit deze penibele situatie hikken. Platte seksistisch grappen over vrouwen gaan erin als negerzoenen (met dank aan John Lennon).


Onderbroekenlol wisselt met de steeds weer betoverende teksten van Shakespeare die de meeste jonge spelers soepel van de lippen rollen (ook al verdient de dictie van sommigen wat meer aandacht, zeker wanneer er met dit tempo gespeeld en gesproken wordt). Voeg bij het bijna overdadige spelplezier de verrassende vondsten van de regie en je hebt een productie die volle zalen verdient (de Friese familie heeft het overigens - met oma en al - nog net gehaald). Zoals bij elke goede vertolking van een Shakespeareklucht had ik op het einde een beetje last van buikpijn. Van het lachen. Van mij mag Jonge Sla er een dikke ster bij kalken (bij de drie van Jos Visscher).

 

De ouwewijvenzomerzondagnamiddag in het gras (toch altijd vol insecten en hondepoep) bleek dus uiteindelijk totaal geen concurrentie voor deze door jonge sla getemde feeks. En ik zou het bijna vergeten te melden: alle rollen (ook die van de vrouwen) worden gespeeld door mannen. Dat ben je na een paar zinnen al vergeten. De regie legt er zo nu en dan weer de nadruk op. En dat is dan meestal om er weer om te lachen. Of toch ook een kleine boodschap?

Het Temmen van de Feeks speelt nog (do., vr., za. & zo) in De Gym in Groningen (Oosterstraat 13a) tot en met 25 september. Daarna op 29 oktober in het Globetheater in Diever. reserveren@jongeslatheater.nl
Kleine voetnoot: in de pauze was de plee schoon, was er volop vruchtensap en smaakte de groene thee (ook al duurde ook dat weer even) zoals hij smaken moet: niet bitter.
..

woensdag 24 augustus 2016

Overzicht van het werk van David Stone Martin in de Swingmaster in Groningen



David Stone Martin (1913-1992) was een groot jazzfan en een uitzonderlijk getalenteerd illustrator. Hij raakte bevriend met de pianiste Mary Lou Williams die onder contract stond bij platenbaas Moses Asch van Aschlabel. Martin kreeg de gelegenheid om het ontwerp voor haar laatste 78-toeren album te maken. Asch was er zo tevreden mee, dat hij Martin vroeg alle ontwerpen voor al zijn labels (Asch, Disc en Stinson) te leveren. 



De volgende die een grote rol in het leven en carrière van Martin ging spelen was Norman Granz, dé promotor van jazz. Voor Granz ontwierp hij o.a. het logo  de in rood geklede trompettist dat nu - 60 jaar later - nog altijd tot een van de meest karakteristieke logo's uit de jazzgeschiedenis behoort. Granz stapte van Asch over naar Mercury Records. Hij vroeg Martin mee te gaan als Art Director. Martin tekende daarop voor heel wat van Granz' labels de platenhoezen. In totaal komt Martin op meer dan 400 platenhoezen.


David Stone Martin
Jazz in line and color

Sem van Gelder heeft in de loop der jaren een grote hoeveelheid platenhoezen van Martin verzameld. Per toeval eigenlijk. 'Op een bepaald moment kom je er achter dat je er heel wat in bezit hebt', vertelt hij. 'Dan begint het verzamelen. Ik heb er nu zo rond de 180 hier hangen. Ongeveer tien daarvan zijn van Rein de Graaf, de rest van mij. Wanneer ik het zo bekijk is de expositie qua hoeveelheid werken van David Stone Martin de grootste van heel Europa ooit. '

Grote overzichtstentoonstellingen zijn eerder gehouden in april 1986 in de NY Public Library enb The Museum of Performing Arts. in 1990 was Martin's werk te zien in de Tama Art Universiteit in Japan. Nu hangt zijn werk al een maand in de Swingmaster in Groningen. En Sem van Gelder heeft de duur van de expositie met een maand verlengd.
Zie ook Swingmaster op FB: https://www.facebook.com/swingmasterrecords/?fref=ts

En niet vergeten, komende zaterdag, de one and only Zomerjazzfietstour:http://www.zjft.nl/

vrijdag 15 juli 2016

1dragt200 met dank aan fotograaf Peter de Kan

Harry van Lier dirigent De Eendracht

Visitatie verplicht bij entrée
Visitatie of vriendinnen treffen elkaar?

Echt hoge gasten.
Geen CdK, maar
Frans Vermeerssen, musicus, componist
Lodi Nauta, winnaar Spinozaprijs 2016
Plus de oudste man van de wereld
Bijna zover
Rika Dijkstra - St. James Infirmary
De Jongens Driest

v.b.n.b.
Arno Bakker, Joop van der Linden, Joost Lijbaart
Hilja van der Kooi ontvangt haar erelidmaatschap
(sinds 1973 lid)

Spreekstalmeester Ben Smit
Ain't misbehaving
Uitverkocht
José Timmer
DJ Sem van Gelder

















maandag 20 juni 2016

Hulde aan de jubilaris - laatste bericht

De Jongens Driest 
Arno Bakker, Joop van der Linden en Joost Lijbaart (niet zichtbaar)
leden van Io Vivat back stage:
Marleen Paulissen (Wan Odi), Johan Patje (goedheiligman)
Ben Smit (spreekstalmeester)
Volle bak
Oud-leden blazen zich in
Nienke Stoepker, Maartje van der Haar

Joop van der Linden was - net als De Eendracht zelf - erg tevreden over de uitvoering van zijn compositie Eendracht 200. Op het podium merkte je dat vooral het tweede deel - Langzame mars - indruk op het publiek maakte. Er volgt nog een DVD van het concert. Wie weet kan ik dan dat stuk ook hier plaatsen.

Vanochtend stond ik om acht uur op Aduarderzijl te wachten op de tentleverancier. Toen de zeven mannen in T-shirt en singlet aan de slag gingen met het afbreken van de enorme feesttent kreeg ik reminiscenties aan een voorstelling van Oostpool tijdens Oerol een paar jaar geleden. Daar gingen we spektakel beleven. Maar de regie bleek nogal wat uitleg van node te zijn om ons - het publiek - in de juiste kijkmodus te krijgen. Vanaf onze eigen tribune keken wij - 200 man sterk - toe hoe de lege tribune recht tegenover ons afgebroken werd. Na een uur was het daar leeg.

Vanochtend tracteerde de tentleverancier mij in de zijpende regen op een eendere voorstelling. Een spektakel helemaal voor mij alleen. Tot aan het uit het weiland slepen van de trailers door een trekker van Mechielsen en het verwijderen van de rijplaten toe. Ook hier was het resultaat: leegte voor me. 

Wat is nou kunst, dat vraag je je dan af? Wat een natte broek is, dat weet je immers. Ook dacht ik vanochtend - terwijl de bouwleider op zijn Manitou zwaar beladen heen en weer figuren schreef over het weiland - aan Crónicas de Bustos Domecq van Jorge Luis Borges en Adolfo Bioy Casares. Misschien is dat alsnog nuttig leesvoer voor de toenmalig regisseur van Oostpool.

zaterdag 18 juni 2016

1dragt200 - Herman Dijo in de Surinaams-Javaanse woongroep in Hoogezand Sappemeer

Een 200-jarig jubileum nodigt uit tot herinneringen én zoeken op het world wide web.
Ik vond deze foto's van onze vroegere dirigent Herman Kaman Dijo. Ze zijn genomen tijdens een concert van de Winkler Prins Harmonie Veendam voor de Surinaams Javaanse woongroep in Hoogezand. Hartverwarmend. Mijnheer Dijo was van 1984 tot 1994 dirigent van dit orkest.
Voor wie meer wil, hier is een link met een interview met mijnheer Dijo: http://www.javanenindiaspora.nl/interviews/980191458

Vanavond spelen wij zijn compositie Wan Odi, Een groet. Het is alsof mijnheer Dijo de ramen van zijn muzikaal huis wijd heeft opengezet. Van alle kanten wimpelen verschillende muziekstijlen binnen. Kaseko, natuurlijk. Er komt zelfs heel even een flard binnen van 'Sinterklaasje, kom maar binnen met je knecht.'