zondag 26 februari 2012

Halverwege Troje afgelopen

Twee weekeinden achter elkaar speelde rederijkerskamer Io Vivat van Garnwerd Halverwege Troje. Hier beneden een paar filmimpressies. Kleine beschrijvingen van de scènes zijn te vinden bij de http://www.youtube.com/user/jpwillems?feature=guide links.

zaterdag 25 februari 2012

Leestafel 4

Het zijn drukke dagen met schrijven en concert- en theaterbezoek. Het begon met de mooie voorstelling van Io Vivat - Halverwege Troje. Ik zie hem vanavond voor de tweede keer. Er valt heel veel goeds over die voorstelling te zeggen, maar dit moet ik op deze plek toch even kwijt aan de regie: de volgende keer eis ik contractueel - ondertekend door de regisseur - dat na afloop mijn vrouw even onbeschadigd bij mij afgeleverd wordt als ik haar bij het begin van de repetities aan de vereniging heb afgestaan. Blauwe plekken zijn nog het minste. Grote, rode schrammen lopen over de mooiste passages, knijpwondjes daar waar normaal mijn hoofd rust en de knieën verminkt als behoorden ze aan een zesjarige wildebras. Bij de hier beneden afgebeelde ravotscène wilde ik al het podium oprennen, toen een jonge dame me bij de arm tegenhield en me influisterde: 'Mijnheer, het is maar toneel!'


Maar goed: daarop volgde afgelopen maandag een schitterend concert van het Nederlands Studentenorkest o.l.v. Lucas Vis. Emmy Storms, onthou die naam, speelde een dermate vurige Tzigane van Ravel, dat ik er zelfs voor ben gaan staan bij de ovatie. De Sacre van Strawinsky was bij tijd en wijle hartverwarmend overweldigend.


Donderdag volgde het Noordpoolorkest met Frank en Peter in de Martini Plaza. Bij de pauze ben ik maar op café gegaan.

Gisteren het ICP in een uitverkocht Grand Theatre. Brille van de musici, composities en arrangementen, het speelplezier - na meer dan veertig jaar - en een stokoud ogende Mengelberg wiens geheugen ten prooi gevallen is aan het zeefsyndroom, maar die in Solitude de weg naar de juiste toonsoort vindt. Het is bij hem als bij Willem de Koning toen die de kluts kwijtraakte: wat doet het ertoe dat de ouderdom de hersens verwart, Mengelbergs spel paste, was gewoon goed.


En dan nog wat ik op mijn leestafel heb liggen. Femmes van Chardonne bijna uit. Net als Doorzichtige Dingen van Nabokov. Na de aangename verbazing die ik vaak bij aanvang van een werk van Nabokov ervaar, lig ik nu in rustiger vaarwater te lezen. Het genie zit Nabokov soms een beetje in de weg. Net als bij de geoefende lezer te veel het vermoeden prikkelen dat er meer schuil gaat achter de tekst dan je in eerste instantie leest. Soms slaagt Nabokov daarin, soms niet. Maar zijn taalgebruik is dermate subliem, dat het me niet uitmaakt of de man nou gewoon wat onzin zit te verkopen: het is briljante onzin. Ik denk terug aan Ada, het boek dat ook Nanne Tepper zo raakte. Zelden een dermate onbegrijpelijk boek gelezen, dat zo erotisch, zeg maar decadent geil is. Nabokov hoeft daarvoor niet één keer een geslachtsdeel bij naam te noemen, laat staan de daad te beschrijven. Die ervaring heb ik bij Doorzichtige Dingen bij de kus in de sneeuw weer even terug gehad.

maandag 20 februari 2012

Halverwege Troje - Io Vivat

Komende vrijdag, zaterdag en zondag (24, 25 en 26 februari 2012) speelt een van de meest gerenommeerde en avontuurlijke rederijkerskamers van Nederland - Io Vivat - het stuk Halverweg Troje (regie en tekst: Ben Smit) in de kerk van Garnwerd. Daarna is er geen herkansing meer. Kaartjes zijn echter enkel nog op hoop van zegen te bemachtigen via een reservelijst. Je moet aldus je toevlucht nemen tot voodoo of één van de Griekse goden (bij voorkeur Hera) omkopen. Zelf kon ik al geen kaartje meer bemachtigen voor de première. Eric Nederkoorn wel. Maar die heeft dan ook de hier beneden bijgevoegde recenstie geschreven.



Halverwege Troje is een slim gemonteerde, boeiende voorstelling, waarmee Io Vivat de verwachtingen volledig waarmaakt. Soms schater je om wat er gebeurt, soms pink je een traan weg. De goden zijn goddelijk egocentrisch, het Koor zorgt dat iedereen het verhaal snapt en de hoofdpersonages - enfin, ik ga hier Eric niet nog eens overdoen. Maar wanneer het stuk Halverwege Troje is beland, zie je al uit naar een vervolg: een Garnwerder Oresteia.

De Olympische Goden zijn zoals je kunt zien onovertrefbaar egocentrisch.



Omdat ze zo leuk zijn: Athene - om goed oorlog te voeren heb je wijsheid nodig - en Artemis - die het niet zetten kon dat een van haar hindes neergelegd werd en daarom een kindoffer eiste. Hiermee verklap ik niets van het plot. Voor het verhaal verwijs ik naar Griekse mythen en sagen, Prisma-uitgave.



zaterdag 18 februari 2012

Leestafel 3

In deze tijd dat op mns hét voorpaginanieuws is dat het ongeluk van de bedolven prins overal voorpaginanieuws is, is het misschien goed om even naar de leestafel terug te keren. Daar liggen twee boeken, van onder het stof uitgehaald van de herinnering. Vandaag doe ik Femmes van Jacques Chardonne.



Chardonne - pseudoniem voor Jacques Boutelleau (1884 - 29 mei 1968) - hoorde net niet tot de goeden in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog - of was hij net over het randje fout? Hij werd gezien als een meester van de oude stijl en gewaardeerd om de psychologische nuances die hij aan de dag legde in zijn romans als l'Epithalame (een dikke roman over het huwelijk, waar Chardonne weinig goeds over te melden had).

De Chardonne van na de oorlog was gevreesd vanwege zijn scherpe oordeel, niet zozeer over de tijdgeest, maar over zijn collegaschrijvers (Gide, qu'est-il maigre; dat is beleefder dan Reve met zijn bosneuker). Toen in de jaren zestig de briefwisseling tussen Chardonne en Rogier Nimier verscheen, stond intellectueel Frankrijk op de achterste benen. Maar ik moet me hier zien te beperken, anders begin ik uit te wijden over Roger Nimier, die na de dood van Camus stelde, dat niet de dood van Camus absurd was, maar diens rijstijl.

Chardonne had een conservatief mensbeeld: elke plotselinge verandering in de wereld kan niets anders met zich meebrengen dan diepe ellende. Dat komt omdat de mens in wezen slecht is. Hij moet in toom gehouden. Geef de mens de vrijheid en hij graait wat hij graaien kan. Hij wordt een immoreel monster.
Maar wat Chardonne volgens mij nog erger vond, was dat een mens in vrijheid niets anders doet dan zeuren en klagen. Lees de reden waarom zijn oude vriend Patrice in Femmes verklaart dat hij communist is: 'Les communistes apportent l'assurance d'un monde meilleur, et interdisent le doute et le soupir. Voilà des psychologues! Si tu laisses les hommes à eux-mêmes, tu peux retourner la sociètè comme tu voudras, il n'en sortira que des plaintes.' (Kort door de bocht vertaald: communisten garanderen je een betere wereld, en verbieden gezucht en gesteun. Want hoe je het ook draait of keert, wanneer je de mens aan zichzelf overlaat, klaagt hij steen en been).

Femmes is een roman opgebouwd uit portretten van vrouwen die Chardonne kende. Het verhaal speelt zich af vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen het Chardonne beter leek Parijs voor een tijdje te mijden. Hij keerde terug naar zijn geboortestreek, de Charente. De roman toont je een kunstenaar die met taal schildert zoals de impressionisten dat deden: schilderen wat je ziet, waarbij vooral je manier van kijken belangrijk is. Maar de roman toont vooral een mens die omgangsvormen gebruikt om afstand te houden tot andere mensen. Iemand die alleen is, een plek zoekt, zonder dat laatste te willen toegeven. Chardonnes stijl is subliem, zijn zinnen juweeltjes. Gelukkig is daar ook dat typische azijnzeikerige, dat Proust zo leuk maakt. Maar de toon is somber. Hoor zijn vriend Patrice (naar Chardonnes eigen zeggen een alter ego voor een romanfiguur) over zijn vrouw Julie: het huwelijk is heilig, maar ook het natuurlijk element van de zonde. Want het huwelijk produceert niets dan vuile gedachten.

Chardonne kan niet anders dan duister zijn in zijn romans. Wat hij probeert in zijn werk is door te dringen in de menselijke ziel. Die is volgens hem gitzwart. 

Prachtig om te lezen, 's ochtends vroeg. Dat verzet de zinnen.

Morgen Nabokov.

woensdag 8 februari 2012

Bennink in het Belvedère Heerenveen

Om in de agenda te zetten: 25 februari, 15 april, 29 april (dag van de Heilige Catharina van Sienna - Bennink spant de onzichtbare voorhuid van onze verlosser om zijn snare-drum) en 13 mei, het afsluitingsconcert




Hier de boodschap en link: http://www.uitgeverijhuisclos.nl/




Over de hoesontwerpen van Bennink publiceerde uitgeverij Huis Clos in 2008 Han Bennink: Cover art for ICP and other labels. De tweede druk van deze uitgave is in de museumwinkel van Belvédère te koop.

http://www.museumbelvedere.nl/exposities/nu-straks/han-bennink/

In september verschijnt, ook bij Huis Clos, Regels in de dierentuin van Misha Mengelberg; samenstelling de Volkskrantjournalist Erik van den Berg.

En omdat ik er niet genoeg van kan krijgen, het AMMÜ 4-tet in Oostum (2011):